Κάθε όργανο πάνω στο σώμα μας από το δέρμα μέχρι και τον εγκέφαλο εμφανίζει κάποιες αλλοιώσεις με την πάροδο του χρόνου που γενικά ονομάζουμε εκφυλίσεις που σχετίζονται με την ηλικία.
Το μάτι σαν όργανο της όραση εμφανίζει και αυτό κάποιες αλλοιώσεις που σχετίζονται με την ηλικία, η πιο γνωστή από τις οποίες είναι ο καταρράκτης, η φυσιολογική δηλαδή γήρανση του ματιού.
Εκτός από τον καταρράκτη που η θεραπεία του είναι χειρουργική και η αποκατάσταση της όρασης αγγίζει το 100% υπάρχει και μια άλλη σημαντική αλλοίωση στον οφθαλμό η οποία σχετίζεται με την ηλικία, της οποίας ο επιστημονικός όρος είναι “σχετιζόμενη με την ηλικία εκφύλιση της ωχράς κηλίδος” και της οποίας η θεραπεία δεν είναι δυστυχώς τόσο αποτελεσματική και σίγουρη όσο του καταρράκτη.
Στο πίσω μέρος του οφθαλμού υπάρχει μια λεπτή ευαίσθητη μεμβράνη που λέγεται αμφιβληστροειδής η οποία παίζει τον ρόλο του φιλμ σε μια μηχανή λήψεως, εκεί δηλαδή δημιουργείται η εικόνα όσων βλέπουμε και στην συνέχεια με το οπτικό νεύρο προχωρά στον εγκέφαλο. Το σημαντικότερο κομμάτι της μεμβράνης αυτής είναι η ωχρά κηλίδα που είναι το τμήμα εκείνο που χρησιμοποιούμε όταν εστιάζουμε κάπου το μάτι μας, για παράδειγμα όταν διαβάζουμε.
Η σχετιζόμενη με την ηλικία εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι μια εκφυλιστική νόσος η συχνότητα της οποίας αυξάνει με την ηλικία έχοντας σαν αποτέλεσμα 165.000 νέες περιπτώσεις κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. Η εμφάνισή της σε άτομα άνω των 75 ετών κυμαίνεται μεταξύ 20% έως 28%. Η πάθηση προσβάλλει το ένα ή και τα δύο μάτια και σύμφωνα με μελέτες όταν εμφανιστεί στο ένα μάτι υπάρχει πιθανότητα περίπου 70% να εμφανιστεί και στο άλλο σε μια πενταετία.
Συγκεκριμένη αιτία της νόσου δεν υπάρχει, υπάρχουν όμως παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται για την πρόκλησή της και είναι: 1) η ηλικία όπως είπαμε παραπάνω 2) η ύπαρξη καρδιαγγειακής νόσου 3) η ύπαρξη άλλων περιστατικών στην οικογένεια 4) η χρόνια έκθεση στο ηλιακό φως 5) το κάπνισμα. Είναι πιο συχνή σε γυναίκες και σε άτομα με ανοικτού χρώματος μάτια.
Τα σημαντικά στοιχεία στην πάθηση αυτή είναι δύο:
Με βάση τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι μια πάθηση σαν αυτή να ανακαλυφθεί νωρίς και να αντιμετωπισθεί σωστά.
Η συμβολή από μέρους του ασθενούς είναι ένας συχνός έλεγχος στον οφθαλμίατρο μετά την ηλικία των πενήντα χρόνων έτσι ώστε να ανακαλυφθούν και να αξιολογηθούν σωστά ευρήματα που πιθανόν να αποτελούν την αρχή μίας τέτοιας πάθησης. Κάθε μείωση της όρασης, η μεταβολή της ποιότητάς της, θα πρέπει να ερευνάται και να μην μένουμε στα λόγια κάποιου οφθαλμίατρου που στο παρελθόν μα είπε ότι έχουμε αρχόμενο καταρράκτη. Είναι δυνατόν να υπάρχει ένα ποσό καταρράκτη, αλλά ταυτόχρονα και μια βλάβη στην ωχρά κηλίδα. Δεν είναι λίγες οι φορές που ασθενείς χωρίς πρώτα να ελεγχθούν χειρουργούνται για καταρράκτη και το αποτέλεσμα είναι απογοητευτικό επειδή ακριβώς το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο καταρράκτης και ο άρρωστος δεν το εγνώριζε. Η συμβολή από μέρους του οφθαλμίατρου είναι αφ’ ενός μεν ο καλός κλινικός έλεγχος, η σωστή παρακολούθηση κάθε ύποπτου σημαδιού και η επέμβαση την σωστή στιγμή.
Η γεροντική εκφύλιση της ωχράς δεν είναι από τις παθήσεις όπου η επέμβαση του οφθαλμού είναι πάντα σωτήρια. Είναι όμως κρίμα να συναντάμε μάτια, έστω και λίγα, τα οποία θα μπορούσαν να έχουν πολύ καλύτερη όραση και αρρώστους να έχουν χάσει χαρές της ζωής όπως το διάβασμα, η οδήγηση κ.α. επειδή δεν έγινε έγκυρη διάγνωση.
